Ostry ból brzucha u dziecka to przerażające doświadczenie zarówno dla małego pacjenta, jak i jego rodziców. Nagła i intensywna dolegliwość w podbrzuszu często jest pierwszym sygnałem poważniejszej choroby, dlatego nie wolno jej bagatelizować. Dziś omówimy 6 najczęstszych przyczyn ostrego bólu brzucha u dzieci oraz skuteczne sposoby leczenia tych schorzeń.
Kluczowe wnioski:- Zapalenie wyrostka robaczkowego wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej, ponieważ nieleczone może doprowadzić do rozlania się ropy w jamie brzusznej.
- Zatrucia pokarmowe często objawiają się gwałtownymi bólami brzucha, nudnościami i biegunką. Leczenie polega na uzupełnianiu płynów i elektrolitów.
- Kamica nerkowa ze względu na silne skurcze jest jedną z najdotkliwszych przyczyn ostrego bólu brzucha u dzieci. Jej leczenie musi być kompleksowe.
- Kolki żołądkowe i jelitowe u niemowląt i małych dzieci często są objawem niedojrzałości układu pokarmowego i ustępują samoistnie.
- Bóle menstruacyjne należą do naturalnych cyklicznych dolegliwości u dziewczynek w okresie dojrzewania. Można je łagodzić lekami przeciwbólowymi i ciepłymi okładami.
Ostry ból brzucha u dziecka - zapalenie wyrostka robaczkowego
Jedną z najgroźniejszych przyczyn ostrego bólu brzucha u dziecka jest zapalenie wyrostka robaczkowego. Ta przypadłość wymaga pilnej interwencji chirurgicznej, bowiem nieleczone może doprowadzić do pęknięcia wyrostka i rozlania się ropy w jamie brzusznej. Naciek zapalny jest wówczas bezpośrednim zagrożeniem życia!
Typowymi objawami zapalenia wyrostka są uporczywy, nasilający się ból w dole brzucha po prawej stronie, gorączka, nudności i wymioty. Ból zwykle rozpoczyna się wokół pępka, a następnie przenosi się w rejon biodrowy. Na tym etapie dziecko często odczuwa ulgę przy wypróżnieniu lub oddaniu gazów.
Jeżeli mamy podejrzenie zapalenia wyrostka robaczkowego, należy natychmiast udać się z dzieckiem do szpitala. Tam przeprowadzone zostaną niezbędne badania: USG jamy brzusznej, morfologia krwi, analiza poziomu CRP. W przypadku potwierdzenia rozpoznania, konieczna będzie operacyjna appendektomia, czyli usunięcie wyrostka.
Po pomyślnym zabiegu, dziecko musi pozostać w szpitalu jeszcze przez kilka dni w celu obserwacji i opieki pooperacyjnej. W większości przypadków powrót do zdrowia następuje bardzo szybko, jednak ważne jest, aby bezwzględnie stosować się do zaleceń lekarzy.
Ostry ból brzucha u dziecka - zatrucie pokarmowe
Zatrucia pokarmowe, spowodowane najczęściej przez bakterie znajdujące się w zepsutych produktach, bardzo często objawiają się gwałtownym bólem brzucha u dziecka. Dolegliwości bólowe zwykle towarzyszą wtedy nudnościom, wymiotom, biegunce, a niekiedy także gorączce i ogólnemu złemu samopoczuciu.
W przypadku zatrucia pokarmowego organizm dziecka stara się pozbyć toksyn poprzez intensywne wymioty i biegunkę. Niestety, prowadzi to do odwodnienia, które jest szczególnie niebezpieczne dla małych dzieci. Dlatego kluczowe jest uzupełnianie utraconych płynów i elektrolitów poprzez podawanie doustnych preparatów nawadniających.
Jeżeli objawy nie ustępują po kilkunastu godzinach lub towarzyszą im inne niepokojące objawy jak gorączka powyżej 39°C czy uporczywe wymioty, konieczna jest wizyta u lekarza. Zatrucie pokarmowe może doprowadzić do niebezpiecznych powikłań, dlatego lepiej nie lekceważyć problemu.
- W przypadku lekkiego zatrucia pokarmowego, zazwyczaj wystarczającym leczeniem jest odpoczynek, dieta lekkostrawna oraz doustna suplementacja preparatami nawadniającymi.
- Przy ciężkich zatruciach może zajść konieczność hospitalizacji dziecka i leczenia kroplówkami.
Po ustąpieniu objawów zatrucia, warto poddać dietę dziecka przejściowej modyfikacji. Korzystne będą lekkostrawne produkty bogate w błonnik, które ułatwią przywrócenie właściwej pracy jelit.
Czytaj więcej: Endometrium - Jakie są normy grubości w USG ginekologicznym?
Ostry ból brzucha u dziecka - kamica nerkowa
Kamice nerkowe zdecydowanie rzadziej dotykają dzieci niż dorosłych, jednak nie oznacza to, że problem ten należy lekceważyć. Ostry ból brzucha u dziecka jest w tym przypadku spowodowany skurczami towarzyszącymi przechodzeniu kamienia przez układ moczowy.
Typowe objawy to nagły, piekący ból w podbrzuszu lub okolicy lędźwiowej, nudności i wymioty. Czasem pojawiają się także krwinki w moczu. Silne skurcze potrafią w przypadku kamicy być tak dotkliwe, że dzieci wierzgają z bólu i się pocą.
W leczeniu kamicy nerkowej bardzo istotne jest nawadnianie organizmu dziecka. Obfite picie płynów ułatwia wypłukiwanie kamieni z układu moczowego. Ponadto, niejednokrotnie konieczne jest przyjmowanie leków rozkurczowych i przeciwbólowych, a w ostateczności może być także zalecone przeprowadzenie zabiegu ich usunięcia.
Oprócz doraźnego leczenia, ważna jest również długofalowa profilaktyka kamicy nerkowej. U dzieci często jej przyczyną jest nieodpowiednia dieta, zakwaszenie organizmu oraz schorzenia metaboliczne. Wyeliminowanie tych czynników sprzyja zapobieganiu powstawania nowych złogów.
Kolka żołądkowa i jelitowa u niemowląt i małych dzieci
Kolki, czyli silne skurczowe bóle brzucha są zjawiskiem częstym i całkowicie naturalnym u niemowląt i małych dzieci. Ostry ból brzucha u dziecka w tym przypadku wynika najczęściej z niedojrzałości układu pokarmowego oraz nieprzyzwyczajenia do pokarmów innych niż mleko mamy.
- U niemowląt kolki występują głównie jako skutek nadmiernego zalegania gazów w przewodzie pokarmowym.
- U starszych dzieci częstą przyczyną są natomiast zmiana diety, stres, a także zaparcia.
Objawami kolki są rozpaczliwy płacz, zaciskanie piąstek, podkurczanie nóżek do brzuszka i napięty, wręcz „wklęsły" brzuszek. Trudno jest uspokoić malucha podczas napadu, można jednak próbować masować delikatnie jego brzuszek, ugniatać lekko plecy i bańki lub okładać ciepłymi okładami.
Kolki żołądkowe i jelitowe u małych dzieci zazwyczaj mają charakter przejściowy i samoistnie ustępują wraz z dojrzewaniem układu trawiennego oraz dostosowaniem się do nowej diety. Niemniej jednak konieczna jest czujna obserwacja dziecka i reakcja na ewentualne sygnały wskazujące na poważniejszy problem zdrowotny.
Ostry ból brzucha u dziecka - zaparcia i biegunki
Zaburzenia rytmu wypróżnień często wiążą się z bólem brzucha u dziecka. Zarówno uporczywe zaparcia, jak i gwałtowne biegunki są dla małych pacjentów dużym obciążeniem i potrafią prowadzić do silnych dolegliwości bólowych.
Podsumowanie
Choć ostry ból brzucha u dziecka nierzadko jest objawem niegroźnych dolegliwości, takich jak kolki żołądkowe czy biegunki, nigdy nie można go lekceważyć. Czasem sygnalizuje on bowiem poważne schorzenia wymagające natychmiastowej interwencji medycznej, jak np. zapalenie wyrostka robaczkowego.
Jeśli ból w dole brzucha u dziecka jest bardzo silny, nawracający lub towarzyszy mu gorączka, wymioty czy biegunka - zawsze należy skonsultować się z lekarzem. Wczesne rozpoznanie przyczyny i rozpoczęcie leczenia zwiększa szanse na pełny powrót do zdrowia i uniknięcie groźnych powikłań.